لذت يك موسيقي دلنواز با كارت صداي 6 كاناله
رضا صادقي
اسفند ماه 84 شماره 21

اشاره :
باوجود مسائل ومشكلاتي كه در خصوص نبود اطلاعات كافي براي برخي از كاربران پيش مي آيد قصد داريم پيرامون مسائل فوق بررسي هايي را انجام داده ودر ماهنامه منعكس كنيم.


به عنوان مثال در شماره قبل به مقايسه انواع Mp3 Player   هاي موجود در بازار ايران پرداختيم وقصد داريم در شماره هاي آتي به مواردي از قبيل ، دوربين ديجيتال، پرينتر هاي رنكي، اسكنر و... بپردازيم.
در همين راستا در اين شماره،بخش تحقيق و بررسي ماهنامه به موضوع جالب ومتفاوتي پرداخته است كه اغلب خوانندگان از آن بي اطلاع مي باشند.
اگر سيستم خود را تازه خريده ايد و يا از زمان تهيه آن كمتر از يك سال مي گذرد حتما اين مقاله را بخوانيد چون ممكن است مانند بسياري اطلاع نداشته باشيد كه كارت صداي مادربردتان 6 كانال است و نيازي نيست تا براي وصل كردن يك اسپيكر 5 تيكه به آن ، كارت صدايي با سه خروجي تهيه كنيد.
در گذشته ، كارت صدا ،مانند ديگر كارت ها (  مودم ، شبكه  و ...  ) بطور جداگانه تهيه و بر روي اسلات PCI نصب مي شد. اما از 5 سال پيش به بعد كارت صدا بر روي مادربرد بصورت Onboard تعبيه شد.اين كارت صدا ها تمام آن چيزي كه يك كاربر براي گوش دادن به موسيقي و تماشاي فيلم نياز داشت را بر آورده مي كرد.
اما صنعت موسيقي و صدا پا را فراتر گذاشت و با فناوري هاي جديدي مانند صدا هاي سه بعدي 3D ) ،  Surround ) ، دالبي ديجيتال ، دنياي موسيقي و فيلم را متحول ساخت . در اين زمان كارت هاي Onboard كه فقط از يك خروجي استريو بهره مي بردند ، قابليت پخش صداهاي محيطي و دالبي را نداشتند. در اين زمان بود كه دوباره كارت هاي صداي PCI با 2 ، 3 و 4 خروجي ، عرضه شدند.

شكل 1: نمونه اي از چيپ كارت صداي Onboard


اما دوباره كمپاني هاي عرضه كننده مادربرد، محصولات خود را به اين تكنولوژي مجهز كردند و كارت هاي صدايOnboard  قديمي و تك خروجي را با كارت صدا هاي 2 ، 3 و در بعضي با 4 خروجي ارائه كردند.
در يكي دو سال گذشته ، اكثر مادر بردهايي كه توليد مي شدند از كارت صداهايي بهره مي بردند كه فقط يك خروجي صدا داشتند .فيش هايي كه بر روي اين مادربرد ها  قرار دارد شامل فيش هاي Speaker Out ، Line In و Mic  مي باشد.
Speaker Out يک خروجي استريو براي اتصال به دو باند بلندگو  ،  ورودي Line in جهت ضبط صدا از دستگاه هاي آنالوگ و يک ورودي ميکروفون Mic جهت ضبط صدا از طريق Microphone.

شكل2 : يك نمونه كارت صداي 5.1 PCI با 4 خروجي صدا 

شكل3 : فيش هاي Speaker Out ، Line In و Mic  بر روي مادربرد


اكنون و با توجه به پيشرفته تر شدن دستگاه هاي ضبط صدا ، مي‌توان کليه اصوات موسيقي را بصورت مجزا ضبط کرد كه اصطلاحا به آن ضبط بصورت دو، چهار، پنج و هفت باندي گفته مي شود.اين امکان ، کيفيت فوق‌العاده‌اي را فراهم مي‌کند .در اكثر سالن هاي سينما از سيستم هاي حرفه اي پخش صدا استفاده مي شود .اين سيستم ها به صورت پنج و هفت باندي صدا را پخش مي كنند و با قابليت تفكيك فوق العاده اي كه دارند، صدايي واقعي را شبيه سازي مي كنند.استفاده از تكنولوژي صداي Dolby به گسترده اي در فيلم هاي سينمايي  با فرمت DVD گسترش يافته است به همين دليل هم عرضه اسپيكر هاي 4 ، 6 و 8 تيكه نيز بسيار بيشتر از قبل شده است.
اما آيا براي پخش استفاده از صداي دالبي در حين تماشاي يك فيلم DVD  نياز به كارت صداي 5.1 است يا خير؟
در حال حاضر اکثر چيپ‌هاي بکار رفته در مادربردهاي جديد قابليت پخش 6 باند صدا را دارند. در حالت 6 باند ( 5.1 ) كارت صدا بايدد 3 خروجي داشته باشد ، اما اكثر مادربرد هاي جديد فقط همان 3 فيش معمولي Speaker Out ، Line In و Mic  را دارند !

شكل4 : نمونه اي از اسپيكر پنج باند


مادربردهائي که داراي يک خروجي صدا مي‌باشند مي‌توانند صداي استريوي دو باندي را پخش کنند و قابليت پخش صداي 6 باند را ندارند اما، مادربردهاي که داراي خروجي صداي 6 باند مي باشند از لحاظ ظاهري مانند خروجي‌هاي دو باند مي‌باشند ولي در چيپ آنها تعريفي وجود دارد که مي‌توان از فيش هاي Line in و Mic به عنوان صداي خروجي استفاده كرد.
مادر برد هايي كه از قابليت 5.1 ( 6 كانال صدا ) پشتيباني مي كنند ، عبارت 5.1 Band Sound System  بر روي جعبه و يا دفترچه مادر برد درج شده است.
براي فعال كردن اين امكان بايد مراحل زير را انجام دهيد :
وارد قسمت Control Panel شده و بر روي Sound Effect Manager  دوبار کليک نمائيد( اين آيكون بعد از نصب درايور كارت صدا بوجود مي آيد.در صورتيكه آيكوني به اين نام پيدا نكرديد به دنبال آيكوني كه مربوط به كارت صدا باشد بگرديد).
مطابق شكل 4 و 5 ، نسبت به نياز خود خروجي‌هاي صدا را بصورت 2 باند ، 4 باند و يا 6 باند تنظيم كنيد.در صورت تنظيم بصورت 4 و يا 6 باند ، ورودي‌ Line in و Microphone به خروجي‌هاي صدا تبديل مي‌شود.

شکل 5 : تنظيم در حالت معمول


شكل 6 : تنظيم در حالت 6 كانال ( 5.1 )

با توجه به خروجي‌هاي موجود مي‌توانيد اسپيکر را بصورت 6 باند به کارت صدا وصل کنيد. ‌اكنون زمان، نصب صحيح ورودي وخروجي ها مي باشد.
توجه داشته باشيد اگر ورودي وخروجي ها را به صورت اشتباه وصل كنيد امكان صدمه ديدن دستگاه وجود دارد.
هر دستگاه كه داراي خروجي 6 باند باشد از استانداردهاي خاصي پشتيباني مي كند اين استانداردها شامل:
1) خروجي صداي روبرو Front) ) كه شامل صداي سمت راست Right و صداي سمت چپ Left  مي باشد.
2) خروجي صداي پشت سر(Rear)  كه شامل صداي سمت راست Right و صداي سمت چپ Left  مي باشد
3) خروجي صداي وسط (Center) كه يك كانال صداي خروجي مي باشد و اكثرا صداي اصلي را پخش مي كند.
4) خروجي صداي بم (Sub) كه جهت ايجاد صداي باس (Bass) در اسپيكرها به كار مي رود.

شكل 7


حال با توجه به دانستن نكات فوق وانتخاب حالت 6 باند ، مي توانيد اسپيكر را به خروجي كارت صداي خود وصل كنيد.
توجه داشته باشيد در اين حالت امكان استفاده از ميكروفون و ورودي صدا ديگر امكان پذير نيست مگر اينكه تنظيمات را به حالت 2 كانال بر گردانيد.